Mensenhandel

Mensenhandel, uitbuiting en geweld hebben ernstige fysieke, psychologische en sociale gevolgen voor slachtoffers. Bij minderjarige slachtoffers vormen deze gevolgen een bedreiging voor hun ontwikkeling.

Verschillende vormen van uitbuiting vallen onder mensenhandel: economische uitbuiting, seksuele uitbuiting, verplichte bedelarij, het aanzetten tot het plegen van misdrijven en orgaanhandel.

Mensenhandel komt ook in België voor en ook Belgen kunnen slachtoffer zijn van mensenhandel.

  Wat kan je zelf doen?

Praat er over!

Zoek steun bij iemand waar je terechtkan. Vrienden, familie, buren, … kunnen naar je luisteren en je bijstaan. Door erover te praten kan je samen overleggen hoe je best hulp zoekt en hoe je bijgestaan wil worden, bijvoorbeeld door professionele hulp te zoeken of door iemand te vragen met je mee te gaan om aangifte te doen.  

Zorg voor jezelf

Als je denkt dat je slachtoffer bent van mensenhandel, is het normaal dat je angstig, verward, prikkelbaar, kwaad of verdrietig bent. Als je bang bent – voor jezelf of voor je familie –  of als je emotioneel, psychologisch of financieel afhankelijk bent van anderen, zal het extra moeilijk zijn. Daarom is het belangrijk om hulp te zoeken. Dat is moeilijk, maar zo’n ingrijpende situatie kan je vaak niet alleen aan. hoe verwerk je een ingrijpende gebeurtenis

Doe aangifte bij de politie

Als je aangifte doet mensenhandel, kan de politie onderzoeken wat er gebeurd is. Je kan je daarbij laten bijstaan door iemand die je vertrouwt. Aangifte vergroot de kans dat de feiten onderzocht worden en de dader(s) gevat worden. Het kan je ook een gevoel van rechtvaardigheid geven. Door klacht in te dienen kan vermeden worden dat anderen hetzelfde overkomt. Bovendien is medewerking met de politie noodzakelijk om het wettelijk statuut van slachtoffer van mensenhandel te verkrijgen.

  Wie kan je helpen?

Familie, vrienden, leerkrachten, trainers, ….

Neem iemand uit je omgeving in vertrouwen. Dat is misschien moeilijk, maar als je zwijgt, geef je de dader de macht over je leven en kan je geïsoleerd raken. Door dat isolement te doorbreken, pak je een stukje van de regie over je leven terug in eigen handen. Praat er vooral over met mensen die naar je blijven luisteren, ook al vertel je je verhaal steeds opnieuw. 

Belgisch meldpunt voor slachtoffers van mensenhandel

Het Belgisch meldpunt voor slachtoffers van mensenhandel luistert en geeft advies over alle mogelijke zaken in verband met mensenhandel. Als je denkt slachtoffer te zijn van mensenhandel of een slachtoffer te kennen, kan je met het meldpunt contact opnemen.

Erkende centra voor slachtoffers van mensenhandel

In België bestaat er een bijzondere beschermings- en bijstandsprocedure voor slachtoffers van mensenhandel. Drie centra (Payoke in Antwerpen, PAG-ASA in Brussel en Sürya in Luik) zijn door de federale overheid erkend om slachtoffers te helpen. Slachtoffers krijgen er een integrale en persoonlijke begeleiding op psychologisch, juridisch en administratief vlak.

  • Payoke

    Payoke is het referentiecentrum voor slachtoffers van mensenhandel in Vlaanderen.
  • PAG-ASA

    PAG-ASA is het referentiecentrum voor slachtoffers van mensenhandel in Brussel.

1712

1712 is een gratis, professionele hulplijn voor iedereen met vragen over geweld, misbruik en kindermishandeling. Als je slachtoffer bent van mensenhandel, kan je 1712 contacteren via telefoon (op het nummer 1712), chat of e-mail.

 

De medewerkers van 1712 luisteren naar je verhaal en verwijzen je eventueel door naar gepaste hulpverlening.   

Slachtofferhulp van het CAW

Slachtofferhulp van het CAW kan je informatie geven, begeleiden, en administratief en emotioneel ondersteunen. Slachtoffers en hun omgeving ervaren verschillende emoties. CAW bieden een luisterend oor, denken mee en ondersteunen je waar mogelijk om de draad weer op te nemen.  

Dienst slachtofferonthaal bij de justitiehuizen

Als je aangifte hebt gedaan bij de politie, wil je weten wat er met je klacht gebeurt. De dienst slachtofferonthaal kan je informatie geven over je dossier (vanaf de indiening van de klacht tot de strafuitvoering). Deze dienst kan je ook bijstaan en ondersteuning bieden tijdens de gerechtelijke procedure, bijvoorbeeld bij de teruggave van overtuigingsstukken, de inzage van het dossier, zittingen van de rechtbank, ...  

Juridische eerstelijnsbijstand of een advocaat

Juridische eerstelijnsbijstand biedt praktische inlichtingen, juridische info en een eerste juridisch advies. Indien nodig word je doorverwezen naar een gespecialiseerde organisatie. Deze gratis dienst, georganiseerd door de Commissie voor Juridische Bijstand, staat open voor iedereen, ongeacht je inkomen.  

Voor uitgebreid juridisch advies of als je je wil laten vertegenwoordigen in een strafrechtelijke procedure, kan je terecht bij een advocaat.  

Via juridische tweedelijnsbijstand (vroeger pro deo) kan je beroep doen op de tussenkomst van een advocaat die - afhankelijk van je financiële situatie - goedkoper of gratis is.  

  Misschien zoek je info over

Wat is mensenhandel?

Mensenhandel is het werven, vervoeren, overbrengen, huisvesten, opvangen van een persoon of overdragen van controle erover om de persoon uit te buiten, dat wil zeggen om er profijt uit te halen door bijvoorbeeld zijn/haar inkomen te ontnemen of hem/haar veel te weinig inkomen te geven.

Verschillende vormen van uitbuiting vallen onder mensenhandel:

  • Economische uitbuiting
  • Seksuele uitbuiting
  • Verplichte bedelarij
  • Aanzetten tot het plegen van misdrijven
  • Orgaanhandel

Meer informatie vind je op de website van PAG-ASA en Payoke.

Wat is mensensmokkel?

Men spreekt van mensensmokkel als men mensen illegaal en tegen geld landsgrenzen laat oversteken. Mensensmokkel gebeurt doorgaans met instemming van de gesmokkelde persoon. Het is een misdrijf tegen de staat, terwijl mensenhandel een misdrijf is tegen een persoon.

Mensenhandel vereist geen overgang van het ene land naar het andere en omvat altijd één of andere vorm van uitbuiting.

Soms kan mensensmokkel wel uitmonden in mensenhandel. Mensensmokkel onder verzwarende omstandigheden (bv. minderjarigheid, uiterst gevaarlijke situaties, …) wordt ook gekwalificeerd als mensenhandel.

Het wettelijk statuut van slachtoffer van mensenhandel verkrijgen

Om het wettelijk statuut van slachtoffer van mensenhandel te verkrijgen, moet aan drie voorwaarden worden voldaan:

  1. Het slachtoffer breekt met het crimineel milieu en de daders;
  2. Het slachtoffer wordt begeleid door een gespecialiseerd onthaalcentrum (zoals Payoke, PAG-ASA of Sürya)
  3. Het slachtoffer werkt samen met de gerechtelijke overheden door antwoord te geven op vragen om inlichtingen, door verklaringen af te leggen of een klacht in te dienen.

Als aan al deze voorwaarden is voldaan, heeft het slachtoffer recht op psychosociale, medische, sociale en juridisch-administratieve ondersteuning door de gespecialiseerde centra Payoke, PAG-ASA en Sürya.

Zie ook de pagina "slachtofferstatuut" op de website van Myria.

Je kent een slachtoffer in je omgeving.

Een snelle detectie van slachtoffers is van cruciaal belang, niet alleen om slachtoffers snel te kunnen helpen en beschermen, maar ook om daders efficiënter te vervolgen en te bestraffen. Verschillende indicatoren kunnen helpen om een situatie van mensenhandel te herkennen, onder meer:

  • Geen vrijheid van beweging
  • De identiteitskaart werd afgenomen
  • Geen of weinig sociaal contact
  • Angst om te spreken over zijn/haar situatie
  • Wantrouwen ten opzichte van overheidsdiensten
  • Angst voor personen rond hem/haar
  • Slechte/onveilige werkomstandigheden (gebrek aan specifieke werkkledij)
  • Slapen op de werkplaats
  • Weinig of geen loon
  • Geen arbeidscontract
  • Een grote schuld moeten terugbetalen
  • Aanwijzingen van fysiek of psychisch geweld

Als je iemand ontmoet die zich in een situatie bevindt die overeenkomt met verschillende indicatoren, kan je contact opnemen met één van de erkende centra voor slachtoffers van mensenhandel.

Payoke is het referentiecentrum voor slachtoffers van mensenhandel in Vlaanderen.  Payoke is bereikbaar op het telefoonnummer 03 201 16 90 of via e-mail admin@payoke.be  

PAG-ASA is het referentiecentrum voor slachtoffers van mensenhandel in Brussel. PAG-ASA is 24u/24 en 7d/7 bereikbaar op het telefoonnummer 02 511 64 64 of via e-mail info@pag-asa.be

Vermoed je dat een persoon in onmiddellijk gevaar is, neem dan contact op met de politie.

Tienerpooiers zijn ook mensenhandelaars

Een tienerpooier of loverboy is een mensenhandelaar die controle heeft over zijn slachtoffer. Het is meestal een jonge man die minderjarige meisjes of vrouwen verleidt en hen tot prostitutie of andere illegale activiteiten dwingt en uitbuit. De pooier probeert het slachtoffer te isoleren en afhankelijk te maken, zodat het volledig op hem aangewezen is en op niemand anders meer kan rekenen. Een tienerpooier bouwt een romantische relatie op met het slachtoffer, die al snel verandert in een relatie van fysiek, emotioneel en psychologisch misbruik.

Zie ook de pagina "tienerpooier of loverboy".